MELKKAN

De balustervormige kan heeft een sneb, een scharnierend deksel en een zwart, houten oor, met nagels bevestigd op twee manchetten. Onder vier ribben op het corpus zijn vier hoefvormige pootjes geplaatst. Traditiegetrouw wordt het type omschreven als melkkan, waarbij een deksel en isolerend houten oor duiden op warme melk, maar ook het gebruik als kleine koffiekan wordt genoemd.[1] Dat gegoten deksel heeft een eigenzinnige vorm, asymmetrisch en golvend (hieronder). De sculpturale kwaliteit is zo verrassend dat die welhaast eerder herinnert aan de kwabstijl dan aan het rococo. Toch is het geen eenmalige toepassing. Het dekseltype kwam gedurende het gehele derde kwart van de 18de eeuw voor, met late uitlopers tot in de jaren tachtig. Van Den Haag (hieronder) tot Den Bosch en van Middelburg (hieronder) tot Groningen en Leeuwarden werd het toegepast.[2] Onder meer van Isacq Samuel Busard in Den Haag (hieronder) en Philippus Prié in Middelburg zijn ook trekpotten met een dergelijk deksel bekend.[3] Nader onderzoek zou bijzonder­heden omtrent de vormverspreiding aan het licht kunnen brengen. Het gietmodel dicteert min of meer de grootte van de kan; bij kleinere melkkannen kan het tot weinig harmonieuze verhoudingen leiden.[4] In de dekselrand is weliswaar een ronde opening opgenomen, maar de excentrische plaatsing ervan maakt gericht schenken niet eenvoudig. De melkkan maakte deel uit van het zilverbezit van het Nederlandse Koninklijk Huis.