THEEBUS

1733

Ype Feenstra

Sneek

Karakteristiek voor veel Fries zilver uit de eerste helft van de 18de eeuw is het geheel symmetrisch uitgevoerd drijfwerk waarmee het voorwerp overtrokken lijkt, met reden gekenschetst als horror vacui. Alle zijden van de theebus zijn versierd met geheel symmetrisch uitgevoerd drijfwerk. Op de voor- en achterwand ontspringen twee bloem- en bladranken op een geruwde grond aan een volutenornament. Zij voeren langs de rand tot aan een mand met bloemen. Op het hart van hetgeen zonnebloemen lijken staan twee vogels met uitgeslagen vleugels. Vijf onversierde accenten vallen op door hun hoogglans: in de hoeken gebolde ovalen en in het midden een rechthoekig veld. Eigenlijk is het centrale veld wel degelijk versierd, zij het met een nauwelijks zichtbare, gestileerde zesbladige bloem, gegrift in dunne lijnen. Op de zijwanden zijn versiering en compositie teruggebracht tot twee bladranken met bloemknoppen bovenin, aan weerszijden van drie glimmende accenten die worden gescheiden door culots, wederom op een geruwde grond. Op de bovenzijde verschijnt een geponste rand op de schuine delen en wordt het symmetrisch gedreven bloem- en bladwerk herhaald. Profielranden en een rozet sieren de dop. Langs de voet- en schouderrand voeren golfrandjes. De bodemplaat is een schuifdeksel, hetgeen het vullen vergemakkelijkt.

Het theebusje was eigendom van koningin-moeder Emma en werd van 16 augustus tot 15 september 1927 geëxposeerd op een zilvertentoonstelling in het Friesch Museum in Leeuwarden.[1] Buiten de catalogus om toonde een vitrine zilverwerk uit haar collectie en die van haar dochter koningin Wilhelmina.

[1] Herkomst theebus: H.M. Koningin Emma; in lijn naar erven H.M. Koningin Juliana.

Afmetingen

hoogte 12,9 cm, breedte 8,9 cm, diepte 5,7 cm

Materiaal

Zilver

Gewicht

206,5 gr

Merken

1 MEESTERTEKEN YF cursief ineen (Y met puntjes), in schild
2 STADSTEKEN wapen Sneek
3 GEHALTETEKEN gewestelijk wapen Friesland
4 JAARLETTER gekroonde S

later toegevoegd:
dolfijn in contour (1859-1893; belastingteken voor nieuwe Nederlandse voorwerpen; is abusievelijk ook wel afgeslagen op oud buitenlands werk)

Inventarisnummer

BR3369

Literatuur

Elias Voet, R. Visscher, Merken van Friesche goud- en zilversmeden; voorafgegaan door de Leeuwarder goud- en zilversmeden uit de XVIe, XVIIe en XVIIIe eeuw, Den Haag 1932, p. 278, nr 533a (meesterteken);

Catalogus zilvertentoonstelling (cat. Stedelijk Museum De Lakenhal, Leiden), Leiden 1935, p. 11, nr 23;

Veilingcatalogus Sotheby’s Amsterdam (Property from the Estate of Queen Juliana of the Netherlands, sale AM1100), 14-17 maart 2011, nr 126;

Jean-Pierre van Rijen, Martens-Mulder Collectie. Zilver uit de 17de en 18de eeuw, z.p. 2018, p. 178, 311; afb. p. 174, 304-305, 310, cat.nr 42