MELKKRUIKEN IN HOUDER (2)

De eenvoudige, gebroken witte kruiken zijn vervaardigd van relatief grof gebruiksaardewerk met een witte scherf. De naam ‘Zuid-Holland’ en het zogenoemde ‘Lazaruspoortje’ verwijzen naar de plateelbakkerij; een jaarletter (voor 1904 een G) ontbreekt. Elk zilveren montuur bestaat uit twee delen: een deels geprofileerd, deels opengezaagd ‘mandje’ met een oor, alsmede een dekselconstructie met een handgreep. Het oor helpt om de melk te kunnen schenken: aan de andere kant van de ronde hals van de kruik is in de binnenrand een inkeping gemaakt die fungeert als sneb. De dekselconstructie bestaat uit drie scharnierende onderdelen die kruik en deksel met behulp van een hangslotje en lipje kunnen vergrendelen. De strak gezaagde wanden en opgesoldeerde profielbanden contrasteren met de heel naturalistisch uitgewerkte oren, opgebouwd uit sierlijke bladornamenten. De kruiken zijn vervaardigd door Plateelbakkerij Zuid-Holland (E. Estié & Co) te Gouda, de monturen door de N.V. Koninklijke Utrechtsche Fabriek van Zilverwerken van C.J. Begeer te Utrecht.

De kruiken vervingen tinnen exemplaren en werden gemaakt in opdracht van prins Hendrik, als geschenk voor koningin Wilhelmina op haar 24ste verjaardag.[1] Waarschijnlijk is de bestelling direct geplaatst bij de firma Begeer: voor directeur Anthonie Begeer, jongste broer van grondlegger Cornelis J. Begeer, was het Koninklijk Huis al langer een vaste klant. Na 1904 zijn nog ten minste zeven melk­kruiken bijbesteld: twee stellen van twee en één stel van drie stuks, alle iets kleiner van formaat. De sets van twee zijn mokkakleurig respectievelijk gebroken wit. Het drietal, nu in de collectie van Museum Paleis Het Loo te Apeldoorn, is donkerbruin, wit en mokka van kleur. Het zijn geen seriematige herhalingen. De monturen van alle stellen zijn verschillend uitgevoerd: met of zonder ‘mand’, met de bekende dekselconstructie of juist een band om de hals- en dekselrand.