SNUIFDOOS

De ovale doos heeft een driekakig scharnierend deksel, waarin een gesneden parelmoeren plaquette is opgenomen, en een van parelmoer vervaardigde bodemplaat. De doos heeft een gladde wand met profielen aan de onder- en dekselrand. Het scharnier steekt uit en is aan de doos geklonken; een duimstuk ontbreekt. Een nog onbekende prent lag ten grondslag aan de plaquette. Getoond wordt een vrolijk dansend gezelschap, met een kasteel in de achtergrond. In het midden zwieren een man en een vrouw, een mandfles respectievelijk fluitglas in de hand, terwijl ook een man rechts het glas heft. De linker figuur doet vermoeden dat de scène is geïnspireerd door de Commedia dell’Arte, al is deze toneelvorm in de 18de eeuw goeddeels uit de theaters verdwenen. Hij is herkenbaar als Harlekijn, het personage dat zich had ontwikkeld uit Arlecchino. Diens vaste attribuut is de zogenoemde battocio. Deze stok, eigenlijk een ‘toneelknuppel’, bestaat uit twee klepperende latten, waarmee met veel geluid maar pijnloos overtuigende klappen kunnen worden uitgedeeld. In de 18de en 19de eeuw wordt in Engeland de Harlekijntraditie gecontinueerd, met ten minste drie andere rollen, Columbina, Pantalone en diens knecht.

Net als een andere plaquette in de MMS-collectie (op een tabaksdoos, verm. Noordelijke Nederlanden, ca 1750) herinnert deze aan werk van de parelmoersnijder en stempelgraveur Jan Bernard Barckhuysen (1684-1760), zoals een doos in de collectie van Museum Boijmans Van Beuningen demonstreert.[1] De puttofiguurtjes zijn echter onvergelijkbaar van kwaliteit, onbeholpen en houterig, bovendien signeerde deze Harderwijkse kunstenaar.