THEEPOT

De theepot heeft een vierkant grondvlak met afgeschuinde hoeken. De gedreven vlakken tonen een gekroonde cartouche met een blanco medaillon, geflankeerd door putti die zich presenteren als hermen. Rondom is gedreven blad- en bandwerk aangebracht waarop vier putti zitten; op een afhangende draperie is een Romeins portret weergegeven. De vlakken kennen alle eenzelfde symmetrische opbouw, óók die waarop de hoekige tuit en het houten handvat gemonteerd zijn. Ook de decoratie op de afgeschuinde hoeken en de tuit komt overeen. De verjonging naar het gewelfde deksel verloopt via een gewelfde rand en herinnert aan theebusjes als die van de Leeuwarder zilversmid Johannes van der Lely. Ook de compositie van de zijvlakken komt terug bij een theebusje van deze zilversmid (particuliere collectie; zie hieronder).[1] Op de onderzijde na is de theepot geheel verguld.

De theepot is een vervalsing, net als een nagenoeg gelijk exemplaar in het Rijksmuseum in Amsterdam, dat hetzelfde meesterteken ‘PA’ draagt.[2] Beider voorbeeld is een theepot van de hand van Gabynus van der Lely, nu in het Victoria and Albert Museum in Londen (hieronder; op een oude registratiefoto met een theebusje van Johannes van der Lely).[3] De navolgingen zijn minder van kwaliteit en eenvoudiger van opzet: een vlakker reliëf, grovere pootjes, een vierkant in plaats van een rechthoekig grondvlak, lijsten die onversierd of zelfs achterwege bleven. Het Romeins kopje onder de cartouche is bij Van der Lely en face weergegeven, maar kijkt bij de navolgingen naar rechts respectievelijk naar links. Een vierde nagenoeg gelijke theepot, gepubliceerd in een Florentijnse veilingcatalogus uit 1880, kan niet de Van der Lely-theepot zijn, die dan al negen jaar in Londen staat.[4] Anders dan bij de exemplaren van de Martens-Mulder Stichting en het Rijksmuseum is het Romeins kopje en face weergegeven, zodat het waarschijnlijk eveneens een falsificatie betreft.